Wiedza o społeczeństwie

Wiązka zadań

Litwa i Polska

Drukuj

Sugerowane przeznaczenie Praca na lekcji, Sprawdzian

Opis wiązki zadań

W zadaniach wykorzystany został tekst odnoszący sie do sytuacji prawnej mniejszości polskiej na Litwie oraz litewskiej mniejszości w Polsce, opracowany na podstawie artykułu prasowego, oraz fotografia manifestacji mniejszości polskiej na Litwie. Zadania sprawdzają rozumienie przeczytanego tekstu oraz umiejętność analizy fotografii.

Na podstawie materiałów rozwiąż zadania.

Materiał 1.

Pytanie: Jakie były Pana zdaniem przyczyny pogorszenia się relacji polsko-litewskich?

Odpowiedź: Niezadowolenie wśród Polaków, zarówno w Polsce, jak i na Litwie, budzi nowa litewska ustawa oświatowa, zrównująca wymagania podczas egzaminów maturalnych w języku litewskim dla wszystkich rodzajów szkół, zamykanie szkół polskich, kwestia pisowni polskich nazwisk, litewski opór przed dwujęzycznymi tablicami nazw miejscowości. Wydaje nam się czasem, że w Polsce mieliśmy takie tablice od wieków. A są dopiero od 2009 roku. Pisownię nazwisk litewskich w Polsce w dokumentach tożsamości wprowadziliśmy, ale tylko dla mężczyzn. Kobiet nie obejmują te prawa. Prawo oświatowe, którego się domagamy od Litwy, w Polsce nie funkcjonuje. Trzeba najpierw uderzyć się we własne piersi, zanim podobne oczekiwania zacznie się mieć od innych.

Na podstawie: K. Czyżewski, Na pograniczu, „Tygodnik Powszechny” 9 grudnia 2012, s. 32.

Materiał 2.

manifestacja

Manifestacja w Wilnie, http://kurierwilenski.lt// [dostęp: 12.12.2012]


Zadanie 1

Materiały dotyczą

A. praw mniejszości etnicznej.

B. praw mniejszości narodowej.

C. obowiązków mniejszości etnicznej.

D. obowiązków mniejszości narodowej.

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

B

Wymaganie ogólne

1.1 Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń znajduje i wykorzystuje informacje na temat życia publicznego;

Wymaganie szczegółowe

8.3 Naród i mniejszości narodowe. Uczeń wymienia mniejszości narodowe i etniczne oraz grupy migrantów (w tym uchodźców) żyjące obecnie w Polsce i przedstawia przysługujące im prawa na podstawie samodzielnie zebranych materiałów charakteryzuje jedną z tych grup (jej historię, kulturę, obecną sytuację)
8.4 Naród i mniejszości narodowe. Uczeń wyjaśnia, co to jest Polonia i w jaki sposób Polacy żyjący za granicą podtrzymują swoją więź z ojczyzną.

Komentarz

Rozwiązanie zadania pierwszego wymaga od ucznia analizy tekstu oraz fotografii, a następnie ustalenia, że oba materiały dotyczą praw mniejszości (litewskiej oraz polskiej). Uczeń powinien znać rozumieć  i poprawnie stosować pojęcia mniejszość narodowa i mniejszośc etniczna. W tym zadaniu powinien przypisać obie mniejszości - litewską i polską, do kategorii mniejszości narodowych. Wskazanie odpowiedzi A oznacza poprawne ustalenie, że tekst dotyczy praw mniejszości, ale niestety odsłania błędne zaklasyfikowanie obu mniejszości do grupy mniejszości etnicznych. Wybór odpowiedzi C wskazywać może na błędną klasyfikację mniejszości, przy jednoczesnym braku zrozumienia, czego dotyczy tekst. Zaś odpowiedź D zostanie wskazana w przypadku poprawnego zakwalifikowania mniejszości, ale przy jednoczesnym braku zrozumienia tematyki tekstu.


Zadanie 2

Autor wypowiedzi twierdzi, że prawa mniejszości litewskiej w Polsce są

A. od wieków bardzo szerokie.

B. dopiero od niedawna zwiększane.

C. węższe od praw mniejszości polskiej na Litwie.

D. takie same, jak prawa mniejszości polskiej na Litwie.

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

B

Wymaganie ogólne

1.1 Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń znajduje i wykorzystuje informacje na temat życia publicznego;

Wymaganie szczegółowe

8.3 Naród i mniejszości narodowe. Uczeń wymienia mniejszości narodowe i etniczne oraz grupy migrantów (w tym uchodźców) żyjące obecnie w Polsce i przedstawia przysługujące im prawa na podstawie samodzielnie zebranych materiałów charakteryzuje jedną z tych grup (jej historię, kulturę, obecną sytuację)
8.4 Naród i mniejszości narodowe. Uczeń wyjaśnia, co to jest Polonia i w jaki sposób Polacy żyjący za granicą podtrzymują swoją więź z ojczyzną.

Komentarz

Zadanie to sprawdza rozumienie przeczytanego tekstu oraz umiejętność dokonania jego syntezy. Uczeń powinien rozpoznać fragment dotyczący praw mniejszości mniejszości litewskiej w Polsce, a następnie ustalić wypowiedziany przez autora pogląd. Wskazanie odpowiedzi A świadczyć może o niezrozumieniu przeczytanego tekstu. Sfalsyfikowanie odpowiedzi C i D wymaga skonfrontowania z poglądem autora na temat mniejszości polskiej na Litwie. Wskazanie odpowiedzi C wynikać może z błędnego zrozumienia wypowiedzi autora w odniesieniu do przynajmniej jednej z grup. Wybór odpowiedzi D wynikać może z nadinterpretacji tekstu - tekst nie pozwala na ustalenie, że zdaniem autora prawa obu grup są takie same.


Zadanie 3

Z zamieszczonej fotografii  wynika, że osoby przedstawione domagają się

A. ograniczenia praw Litwinów w Polsce.

B. utrzymania praw Litwinów w Polsce.

C. ograniczenia praw Polaków na Litwie.

D. utrzymania praw Polaków na Litwie.

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Poprawna odpowiedź

D

Wymaganie ogólne

1.1 Wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń znajduje i wykorzystuje informacje na temat życia publicznego;

Wymaganie szczegółowe

8.3 Naród i mniejszości narodowe. Uczeń wymienia mniejszości narodowe i etniczne oraz grupy migrantów (w tym uchodźców) żyjące obecnie w Polsce i przedstawia przysługujące im prawa na podstawie samodzielnie zebranych materiałów charakteryzuje jedną z tych grup (jej historię, kulturę, obecną sytuację)
8.4 Naród i mniejszości narodowe. Uczeń wyjaśnia, co to jest Polonia i w jaki sposób Polacy żyjący za granicą podtrzymują swoją więź z ojczyzną.

Komentarz

Zadanie to wymaga od ucznia analizy treści transparentów. Uczeń powinien ustalić, że fotografia przedstawia manifestację mniejszości polskiej na Litwie. Manifestanci protestują przeciw zapisom nowej ustawy ograniczającej autonomię mniejszości polskiej w zakresie szkolnictwa. Wybór odpowiedzi A lub B świadczyć może o niezwróceniu uwagi na informację o lokalizacji manifestacji, poza tym wskazanie odpowiedzi A wynikać może z całkowitego niezrozumienia postulatów pojawiających się na transparentach. Wskazanie odpowiedzi C wynika z błędnego zrozumienia intencji i postulatów manifestujących.


Utwór jest chroniony prawem autorskim. Zasady i warunki korzystania z niego określa Regulamin Serwisu Bazy Dobrych Praktyk.

"Masz uwagi do treści? Uważasz, że zawiera błąd? Napisz na bnd@ibe.edu.pl

* Chcesz otrzymywać informacje o nowych zadaniach?

Zaprenumeruj newsletter na pierwszej stronie "Entuzjaści Edukacji"

* Słowa kluczowe

.